ONLARI UNUTMAYIN - 28

 KİGORK BERÇ KERESTECİYAN TÜRKER

Uzun süredir zamansızlıktan notlarımı bir araya getirme olanağını bulamadığımdan blogda uzun süre yayınladığım ve genellikle çok ilgi gören “ONLARI UNUTMAYIN” dizisine ara vermek zorunda kalmıştım.

ABD-AB sarmalında ülkemize yakıştırılan en büyük suçlamalardan olan “Ermeni soykırımı” mavalına her ortamda yanıt vermek bizlere vatan borcudur. “Soykırım” kelime anlamı ile yok etmek ve ortadan kaldırmak fiillerini akla getirir. Osmanlı Devleti’nin savaş koşullarında, özellikle cephe gerisinde batı ve Rus işbirlikçisi Ermeni çetelerine karşı bir önlem olarak uyguladığı “tehcir” savaş sonunda durdurulmuş ve gönderilen Ermeni vatandaşların önemli bir kısmı yaşadıkları yerlere geri dönmüşlerdir. Ancak günün koşulları içerisinde, ancak sayısı hiçbir zaman kesin olarak belirlenemeyen bir sayıda Ermeni’nin (kendi isteği ile dönmeyenler ve başka ülkelere göç edenler de bulunmakta) değişik koşullarda hayatını kaybetmesi 100 yıldır ülkemiz aleyhine bir kampanyanın sebebi yapılmakta.

2. Dünya Savaşı sırasında tüm Japon kökenli Amerikan vatandaşlarının toplama kamplarına alınması ve insanlık onuruna aykırı bir yaşama zorlanması, Balkan savaşlarından milyonlarca Türk’ün ya da İslamiyeti seçmiş Balkan halklarının Türkiye’ye sürülmesi sırasından milyona varan can kayıpları, Doğu Anadolu’da Ermeni çetecilerin katlettiği binlerce Türk, Çarlık Rusyası’nın katlettiği milyonlarca Kırım Türk’ü, Kafkas halkları sayısız kayıp vermişken böyle bir ifadenin sadece Türkiye’ye yönelik kullanılması baştan aşağı kasıttır.

Hal böyle iken, her koşulda vatanına bağlı kalan Ermeni vatandaşlarımızda bizim hep bağrımıza bastığımız vatan evlatlarıdır. Bunlardan birisi de unutulmayı asla hak etmeyen Berç Keresteciyan’dır.

Mütareke günlerinin acı içinde kıvranan İstanbul’u … Berç Keresteciyan Efendi o yıllarda Osmanlı Bankası’nın müdürü…Mustafa Kemal onu Selanik şubesi müdürlüğünden tanıyor. Berç Keresteciyan Efendi aynı zamanda Hilal-i Ahmer (Kızılay) Cemiyeti’nin ikinci başkanı. Casusların cirit attığı o dönemde bir gün Berç Keresteciyan, Mustafa Kemal’in avukatı Sadettin Ferit Bey’e gidip önemli bir bilgi verdi:

“Siz Paşa Hazretleri’nin hem avukatı, hem zannederim yakın dostusunuz. Paşa Hazretleri’nin bindiği vapur Boğaz dışında bir İngiliz torpidosu tarafından batırılacak. İkaz ediyorum. Lütfen Paşa Hazretleri’ne iletiniz.”

Sadettin Ferit Bey bu haberi gecenin geç saati olmasına rağmen Mustafa Kemal’in Şişli’deki evine giderek kendisine iletti. Mustafa Kemal, Bandırma Vapuru’na biner binmez Kaptan İsmail Hakkı Bey’e “Mümkün olduğu kadar sahilden itmemiz mümkün mü acaba? “ diye sordu. Kaptan Karadeniz’e ilk kez çıktığını, nerelerin kayalık, nerelerin sığ olduğunu bilmediğini çekine çekine Paşa’ya söyledi.

Bunun Üzerine Mustafa Kemal “O zaman pusula ile gideriz” dedi. Ancak kaptan sıkıla sıkıla geminin pusulasının da bozuk olduğunu söyleyince Paşa hafifçe gülerek şöyle dedi: “Ziyan yok. Allah büyüktür. Siz yine mümkün olduğu kadar sahili takip edeniz.” Kıyı kıyı yol alan Bandırma Vapuru bir kazaya uğramadan Samsun’a vardı.

Mustafa Kemal Anadolu hareketini başlattıktan sonra Berç Keresteciyan Efendi Hilal-i Ahmer Cemiyeti’nin ikinci başkanı olarak Anadolu’ya Takalarla sandık sandık ilaç gönderme işini bizzat organize etti.

Anadolu’ya bu yolla sadece ilaç değil, aynı sandıkların içinde Teşkilat-ı Mahsusa’nın (o dönemin gizli istihbaratı) sağladığı silahları da gönderiliyordu. Mustafa Kemal ve arkadaşları savaşı bin bir zorlukla sürdürüyor, Ankara’ya doğru ilerleyen Yunan kuvvetlerini durdurmaya çalışıyordu.

Ancak o sırada büyük bir sıkıntı baş gösterdi. Savaş meydanına getirilen topların ateşleme mekanizmaları eksikti ve kullanılmayacak haldeydi. Bu durumda savaşın kazanılması olanaksızdı. Bu mekanizmalar İstanbul’da el altından satılıyordu. Ancak 15 bin lira gerekiyordu.

Bu para bir türlü bulunamıyordu. Bunun üzerine Mustafa Kemal, Berç Keresteciyan Efendi’ye bir mektup yazarak paranın teminini rica etti. Berç Keresteciyan, mektubu getirenlere gece yarısı gelip parayı almalarını söyledi. Kişisel hesabındaki paranın tümünü çekerek mektubu getirenlere verdi. Topların ateşleme mekanizmaları temin edildi ve Anadolu’ya gönderildi.

Zafer kazanıldıktan sonra Berç Keresteciyan Efendi emekli oldu, Ziraat Bankası’ndan uzman olarak çalışmaya başladı. Soyadı kanunu çıktığı zaman Atatürk hizmetlerini unutmadığı Berç Keresteciyan Efendi’ye “Türker” soyadını verdi. 1934 yılında da onu Afyon’dan milletvekili seçtirerek ilk Ermeni üye olarak parlamentoya girmesini sağladı.

Berç Keresteciyan Türker’in milletvekilliği 1942 yılına kadar devam etti. Daha sonra köşesine çekilen Türker, 1949 yılında hayata gözlerini yumdu.

Türker Kimdir

Berç Keresteciyan Türker 1870 İstanbul doğumlu. Beş yaşındayken İstanbul Gümrüğü Şube Müdürü olan babası öldüğü için Maliye Tercüme Kalemi Müdürü olan amcası Bedros Keresteciyan tarafından yetiştirilmiştir. Galatasaray ve Robert Koleji okullarında okudu. Çok iyi Osmanlıca, Fransızca, Ermenice, İngilizce, Rumca, Almanca, İtalyanca ve İspanyolca öğrendi. Osmanlı Devleti'nde Müslüman Türk entelektüeller tarafından basılan ilk gazete olan Tercümanı Ahval'de editör olarak da çalışan amcası, bu yolla Agah Efendi, İbrahim Şinasi ve Namık Kemal gibi isimlerle bağlantı halinde olan bir kişiydi. Dilbilimci kimliği de taşımaktaydı ve Türkçe'nin, , ilk etimolojik sözlüğünü hazırlamıştır.

İki yıl Maliye Bakanlığı'nda çalıştıktan sonra 1890'larda Osmanlı Bankası'nda çalışmaya başladı. 1911 yılında Hilali Ahmer'in (Kızılay) üçüncü kez yeniden faaliyete geçirilmesi görevini üstlenenlerden biri olarak Cemiyetin Yüksek İdare Konseyi'nde yer aldı. Hilali Ahmer'deki tek gayrimüslim idare konseyi üyesiydi. 1910'lu yıllarda da Osmanlı Bankası'nın üç yöneticisinden biri olarak Hilali Ahmer Cemiyeti'ndeki görevini de sürdürdü.

Mütakerede Osmanlı Bankası Müdürü ve Hilal-i Ahmen (Kızılay) Cemiyeti ikinci Başkanı, olarak görev yaptı. İstiklal Savaşı’nda sağlık malzemelerini takalarla İnebolu’ya taşıyanların başındaydı. 1919 yılı Mayıs ayında Atatürk ve arkadaşları deniz yoluyla Samsun’a gidecekleri sırada Berç Türker, Mustafa Kemal Paşa’ya, Avukat Sadedin Ferit Bey (Talay) aracılığıyla, İngilizler’in Karadeniz’de gemiyi torpilleyeceğini gizlice haber verdi. Bunun üzerine Bandırma vapuru bilinen rotadan çıkarak kıyıdan seyretti. Sakarya savaşında kullanılan topların sökülmüş ateşleme mekanizmaları Türker’in borç verdiği 15 bin liralık şahsi tasarrufu ile Teşkilat-ı Mahsusa tarafından gizlice geri alındı.

Savaştan sonra, Beyaz şeritli İstiklal Madalyası ile ödüllendirildi. 1925 yılında Taksim Meydanı'nda İtalyan heykeltıraş Kanonika tarafından yapılan ünlü Cumhuriyet Anıtı'nın oluşturulması için kurulan heyette yer aldı.

Cumhuriyet'in ilk yıllarında Ziraat Bankası'nda uzman olarak çalıştı. Milletvekilliği döneminde, (TBMM 4. Dönem, TBMM 5. Dönem,TBMM 6. Dönem ve TBMM 7. Dönem'de (1935-1946) Atatürk'ün gayrimüslimler için ayırma kararı aldığı kontenjandan Afyonkarahisar milletvekilliği yapmıştır) Hatay'ın Türkiye'ye bağlanması konusunda yaptığı tarihi meclis konuşması ile akıllarda kalmış, bu konuşma tutanaklara Ermeni asıllı birinin aynı zamanda bir Türk milliyetçisi olabileceğinin kanıtı olarak geçmiştir.

1949 yılında İstanbul'da vefat etti.

Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ve Türk Milleti’nin büyük insan Berç Keresteciyan Türker’e gösterdiği bu ilgi ve alaka insanlığın en güzel örneğidir. En önemlisi de merhum Berç Keresteciyan Türker’in yaptığı vatandaşlık görevidir ki; büyük bir mücadele önderini ölümden kurtarmıştır.