HAZİRAN AYINDA BU KİTABI OKUDUM - 2

KİTABIN ADI : Ricardo Reis’in öldüğü yıl
KİTABIN YAZARI : Jose Saramago
KİTABIN ÇEVİRMENİ : Saadet Özen
KİTABIN YAYINEVİ : Can Yayınları
KİTABIN BASKI YILI : 2005
KİTABIN BASKI SAYISI : 1. Baskı
KİTABIN SAYFA SAYISI : 406 sayfa
KİTABIN DİZGİ/BASKI KALİTESİ : 10/10
KİTABIN YAZIM-DİL KALİTESİ : 10/10
KİTABIN EDEBİ/SANATSAL DEĞERİ : 10/10
ÖNERİ : Edebiyat dünyasının en renkli, en özgün yazarlarından biri hiç kuşkusuz, Portekizli şair Fernando Pessoa’dır.
Portekiz dilinde adı kişi anlamına gelen “Pessoa”, tek kişilik bir şair hayatı ile yetinmeyerek, heteronym denilen, her birini özel bir biyografi, hayat felsefesi, inanç, politik görüş, estetik bakış ile donattığı yetmişi aşkın kişi yaratmış, ve arkasında bir sandık dolusu eser bırakmıştır.
Pessoa’nın kendi deyimi “heteronym” çoklu kimlik anlamına gelmekte. Heteronym kavramını pseudonym (müstear ad, takma ad. mahlas) ayıran fark psudonym yazarın arkasına gizlendiği bir kişi olmasına karşın Pessoa'ya özgü bir terim olan heteronym’de yazarın kendine şaşırtıcı, dört başı mamur yaşamlar yaratmış olmasıdır..
Fernando Pessoa kendinden bağımsız olarak hareket eden kendi yetenekleri, kendilerine özgü dünya görüşleri ve kendilerine ait edebi tarzları ile Alberto Caeiro, Alvaro de Campos, Ricardo Reis ve bir de yarıheteronym dediği düzyazışiir ile yazan Bernardo Soares isimli şairi şiir dünyasına katmıştır. Birbirlerinden bağımsız tarzda eserler veren bu şairler Pessoa’nın aracılığı olmadan birbirleri ile yarışır, zıtlaşır, tartışmalara girerler. Pessoa Bir keresinde Alvaro de Campos ile Alberto Caeiro kavgaya tutuşunca gerçek gözyaşarı döktüğünü söyler.
Jose Saramago, 80’li yıllardaki bu romanında Pessoa’nın bu yaratısına bir saygı duruşu niteliğindeki bu muhteşem romanında Ricardo Reis’in, Pessoa’nın ölümünü duyunca, yıllardır yaşadığı Brezilya’yı terk ederek Portekiz’e gelmesiyle romanı başlatır.
Pessoa, arkadaşı ve dostu Ricardo Reis’i öte dünyadan görmeye gelir ve 9 ay süreyle ölümlü dünyaya gelip gitme izni aldığını söyler. İkili değişik zaman ve mekanlarda farklı sohbetlere girişirler.
1935 yılı Avrupa’nın sancılı yıllarıdır. Pek çok gelişen olay uzaktan uzağa Portekiz’i etkiler. Romanın arka planında bu süreç akılalmaz güzellikte anlatılır durur.
Saramago’nun en etkileyeci romanları arasında “Körlük” ve “Lizbon Kuşatması Tarihi”’nden sonra üçüncü sıraya koymaktan çekinmeyeceğim bir roman.
Peki, dokuz ayın sonunda Pessoa, Ricardo Reis’i görmeye geldiğinde ne mi olur? Eee o zaman kitabı alıp okuyacaksın sevgili okur!