GÜL BABA TÜRBESİ - BUDAPEŞTE

Gül Baba (asıl adı Cafer; ö. 01.09 1541) bir Bektaşi Babası, derviş ve şair olmaktadır. Doğum yeri Amasya'nın Merzifon ilçesidir.

(Gülbaba türbesine giden sokak içi)

 Osmanlı Kanuni Sultan Süleyman'ı etkileyen ve Avrupa'da taaruzlara katılan bir önemli Bektaşi Babasıdır. Hayatı Evliya Çelebi tarafından yazılı kaynaklara geçirildi. Gül Baba'nın Budapeşte’de türbesi ve heykeli bulunuyor. Başından gülü, elinden ise tahta kılıcı eksik olmazmış. Şiir okurken ve katıldığı savaşlarda başının üstünde bir gül taşıdığı için Gül Baba diye anıldığı rivayeti nesilden nesile iletilir.

(Türbenin hemen girişinde yer alan Gülbaba heykeli)

 1481' de II. Bayezid döneminde Galata' nın üstlerine, Perşembe Pazarı' nın Voyvoda Konağı' nın yukarılarına düşen bölge, sık ağaçlarla kaplı ve avlanmaya müsait bir bölgedir. Sultan II. Bayezid mevsim kış olmasına rağmen bu bölgede avlanırken, bir av dönüşünde, günlerini, yetiştirdiği gül fidanları arasında ibadetle geçiren Gül Baba' ya rastlar. Gül Baba' nın kendisine sarı ve kırmızı güller sunmasından memnun olan Sultan, kendisinden dileğini sorar. Adını yetiştirdiği güllerden alan Gül Baba, bahçesinin ilerisindeki tepeyi göstererek, "Bu tepeye, mekteb-i irfan tesis ile, orada okuyup yazanları hizmet-i hümayununda istihdam eyle, vakti gelince devletine lazım olur" der. Sonuçta devlete görevli yetiştirmek amacını güden Galata Sarayı kurulmuş olur.

 Sayısız savaşa katıldıktan sonra, 1526 yıllında Kanuni’nin daveti üzerine Gül Baba, Budin seferine katılıyor 1531 yılında Budin'e gelmis ve 10 yıl burada yaşamıştır. 1 Eylül 1541 yılında vefat etmistir . 2 Eylül tarihinde 200 bin kişinin cenaze namazına katıldığına ilişkin bilgileri Evliya Çelebi tarafından sözlü gelenekden yazılı kaynaklara dökülür.Yalnız Türkler tarafindan değil ayni zaman Macarlar tarafindanda çok sevilen ve halen Macaristanda Gül Baba adıyla yaşatılan efsanevi bir kişiliktir Aynı isimle bir macar filmi de mevcuttur.Evliya Çelebi, elinde büyük bir tahta kılıçla savaşlara katılan Gül Baba'ya bu lâkabın verilmesine, daima bir gül taşımasının sebep olduğunu da belirtmiştir.

(Bahçe içinde türbenin dıştan görünüşü)

Gülbaba Budapeşte'nin bir yüksek tepesine gömülür ve tepeye "Gültepe" adı verilir((Macarca. Rózsadomb) . Türbesinin yanına yaptırılan Gülbaba Bektaşi Tekkesi, 1686 yılında yıkıldı. Bir diğer kaynağa göre Gül Baba' nın iki mezarı daha vardır. Bunlardan bir tanesi, Galatasaray Lisesi' nin arka bahçesindedir ve sembol mezardır. Asıl mezar ise Boğazkesen' den Tophane' ye inen yolun sağında bulunan Gülbaba sokağındaki caminin avlusundadır. Mezar I. Abdülhamit zamanında onarılmış ve başına kitabeli bir taş dikilmiştir.

(Türbe bahçesinin terasından Budapeşte'nin genel görünüşü)

Ordu sefere çıktığında, Osmanlı ordusunda yer alan Yeniçeriler döneminde, askerlerin ruhlarını güçlendirmek için dervişler, saz ozanları de sefere katılıyor, mola zamanlarında dualar okunuyor, destanlar söyleniyordu. Dervişler, saz ozanları gerektiğinde silâhlanıp savaşa da katılıyorlardı. Gül Baba, savaşlara katılan dervişlerden biriydi. Hacı Bektaş Veli Yeniçeriler için pir olatak kabul ediliyor ve dolaysıyla Yeniçeriler Bektaşi dervişlerine derin şekilde saygı gösteriyorlardı.

(Giriş merdivenlerinin hemen önünde hediyelik eşya alışveriş standları- Türbe sağda kalıyor)

Eserleri:
Miftah'ül Gayb (şiir ve düzyazılar)
Güldeste (şiir ve düzyazılar)


(Türbe bahçesinde bulunan çinili çeşme)
 Danimarkalı Andersen tarafından 1841 yılında Gül Baba'nın efsanevî hayatı kaleme alınmıştır.

(Giriş ve standlar tarafından türbenin görünüşü ve giriş kapısı)

Macar komponist ve besteci Jenő Huszka [ˈjɛnøː ˈhuskɒ] 1905 yıllında Budapeştede Gül Baba senfoni opera eseri yaratmıştır.

(Türbe duvarında bulunan kitabe)

 Macaristanda 2006 yılında Türkler tarafından Gül Baba vakfı kurulmuştur.

(Gülbabanın sandukası)

Macar Ressam Franz Eisenhut tarafından 1886 yılında Gül Baba adlı eserini ortaya koymuştur.

(Kaynak: wikipedi. Fotoğraflar gezimizden)