1 Şubat 2010 Pazartesi

VE İYİ AMA NE YAPALIM DİYENLERE: HEDEF BU DÜZENİ YENİDEN YARATMAKTIR!


Talip APAYDIN'IN 1967 yılında yayınlanan ''Karanlığın Kuvveti'' adli kitabında yer alan anısı, tam da bugünlerde okunup özümsenmeli...
İşte öykü:
Kurban bayramı tam kışın ortasına rastlıyordu. O günler bir soğuktu, bir soğuktu... Kar, fırtına, tipi...
Eskişehir ortalarında papaz harmanı savruluyordu. Göz gözü görmüyordu dışarılarda. Sular donmuştu hep.Seydi Suyu iri buz parçaları akıtıyordu.Santral kanalı kapandığından, elektriklerimiz kaç gündür doğru dürüst yanmıyordu.Akşam seminerlerinde kitap okuyamıyorduk, ders çalışamıyorduk. Lambalar ikide bir usulca sönüveriyordu. Dersliklerimizde pelerinlerimizle oturuyorduk da, gene de ısınamıyorduk.Musluklarımızdan su akmıyordu. Ellerimizi yüzlerimizi yıkamak için dere kıyısına gidiyorduk. İçme suyumuz yoktu.üç gün bayram iznimiz vardı, ama bu soğukta nereye gidecektik?Köyü yakın olanlar gitti ancak.
Bayram sabahı kampana çaldı. Dışarıda toplanılacak dediler.Başımızı gözümüzü sararak, büzülerek çıktık.
Müdürümüz Rauf İnan merdivende bizi bekliyordu. üstünde palto bile yoktu. Ellerini arkasına bağlamıstı. Boz urbaları içinde, yağsız çehresiyle bir heykel gibiydi. Savrulan karlardan gözlerini kırpıştırıyordu.O halini görünce usulca pelerinlerimizin yakalarını indirdik. Ellerimizi cebimizden çıkardık.
"Arkadaşlar !" diye başladı. Bir canlıydi sesi, bir heybetliydi. önce yılgınlık psikolojisinin zararlarını anlattı. Korkan insanın muhakkak yenileceğini ve korktuğuna uğrayacağını söyledi.Bu hava soğuk evet, fakat siz isterseniz üşümezsiniz, dedi.
Olduğumuz yerde birkac kez sıçramamızı ve kuvvetli tepinmemizi istedi.Dediğini yaptık.
Birden ısınmıştık sanki. Hoşumuza gitmişti.
Bugün bayram, dedi. şimdi birbirimizi tebrik edeceğiz. Sonra yapacağımız iki iş var: Ya tekrar içeri girip sıralara büzülmek, mıymıntı mıymıntı oturmak, bu üç günü böyle faydasız, hatta zararlı geçirmek, can sıkıntısından patlamak. Boşuna içlenmek. Üstelik üşümek.Yahut da kazmayı, küreği alıp, santral kanalını temizlemeye gitmek.Emin olun gidenler, kalanlar kadar üşümeyecektir. çünkü, inanarak çalısan insan ne soğukta üşür, ne sıcakta yanar. O; yücelten, dirilten, kuvvetli kılan bir heyecan içinde her türlü güçlüğün üstüne çıkmıştır...Onu hiçbir karşı kuvvet yolundan alıkoyamaz. Yeter ki bir insan yaptığı işin gereğine inansın.-Ben şimdi kazmamı küreğimi alıp kanala gidiyorum, dedi. çünkü kanal açılınca elektriklerimiz yanacak. Elektrik yanınca okulun i şleri yoluna girecek. Kitap okuyabileceksiniz, ders çalışabileceksiniz. Sularınız akacak, yıkanabileceksiniz.
Size şunu söyluyorum, bizim asıl bayramımız, yurdumuz bu gerilikten, bu karanlıktan kurtulduğu gün başlayacaktır. şimdilik bize düşen milletçe çalısmak, çok çalışmaktır.
Parolamız şu olmalıdır: "Bayramlarda çalışırız bayramlar için".Ben gidiyorum. Gelmek isteyenler gelsin.
Heyecanlanmıştık, üşümemiz geçmişti.
-Hepimiz geleceğiz! diye bağırmıştık.
-Bayramda çalışırız bayramlar için!
-Bayramda çalışırız bayramlar için!Altı yüz kişi böyle bağırdık. Sonra da kazma kürekleri koyduğumuz işliğe doğru bir koşuşma başladı.İnsanların böyle canlanması, bir amaca doğru saldırması belki sadece savaşlarda görülür..
Santral havuzundan başlayarak onar metre arayla su kanalına dizildik.çıplak Hamidiye Ovası ayaz. Kırıkkız Dağı'ndan doğru zehir gibi bir rüzgar esiyor. Pelerinlerimizin etekleri uçuşuyor.Kazmayı vurdukca yüzlerimize buz parçaları fırlıyor. Bazı yerlerde kar heryeri doldurmuş, kanal dümdüz olmuş. Nereyi kazacagız belli değil.
Müdürümüz, öğretmenlerimiz başımızda dört dönüyorlar. Bir o yana koşuyorlar, bir bu yana. öyle çalışıyoruz ki, boyunlarımızdan buğu çıkıyor. Bazen adam boyunda buz parçalarını elleyip çıkarıyoruz kıyıya. Kimisi bağırıyor, kimisi kazmalara tempo tutuyor. Bir gürültü gidiyor kanal boyunca.
Yeşilyurt köylüleri evlerinin önune çıkmıs, bize bakıyorlar. Böyle çalısmamıza alışkınlar ama, bayram günü, bu soğukta nasıl donmadığımıza şaşıyorlar.
Yeşilyurtlu arkadaşımız Azmi, -köyü yakın oldugu için izinli ya! - bize evlerden bazlama ekmek taşıyor.Köylü ekmeğini özlemişiz, aramızda kapış ıyoruz. Yukarılardan, aşağılardan ikide bir sesler yükseliyor:
-Bayramda çalışırız bayramlar için!
Koca ova çınlıyor. Taa uzaktan Hamidiye'nin, Mesudiye'nin köpekleri ürüyorlar.Bu kış günü böyle seslere anlam veremiyorlar herhalde. Ayaz ovanın ıssızlığı yırtılıyor.O gün o kanalın yarı yerini açtık. Bir buçuk metre derinliğinde, uzun, derin bir çukur karları yara yara gitti. Ertesi gün taa bende kadar tamamladık.
Sonra merasimle suyu saldık.Nazlı bir gelin getirir gibi önünden ardından yürüyerek, türküler marşlar söyleyerek getirdik ve geç zamanda, santral havuzuna döndük, sonra bir baktık, okulumuzun balkonuna çakılı "C K E" yandı... ( Çifteler Köyü Enstitüsü ).
O zamanki sevincimizi nasıl anlatmalı? üşümüş ellerimiz alkıştan ısındı. "Ya şa var ol" seslerimiz ufukları kapattı.Dünyanın en içten gelen, en coşkun bayramı oldu belki.
Hiç unutmam bir arkadaşımız kendi ellerini öpüyordu. "Aferin ulan eller, diyordu, bu elektiriğin yanmasında senin de hissen var, yaşasın."
Sevinçten gözlerimiz yaşarmıstı.Müdürümüz bir tümseğe çıktı. Birkaç kelimeyle başarımızı tebrik etti. Her nokta koyuşta "sağool!" diye bağırıyorduk..
- Şimdi, dedi, depomuza su dolacak, banyoyu yakacağız. Yıkanın ve çalışıp başarmış insanların huzuru içinde uyuyun.Işte gördünüz, inanarak çalışan yapar! Amacına ulaşır! Bu heyecanla çalışmaya devam edersek, biz Türkiye'yi de yükseltebiliriz!
- Yükselteceğiz!, diye bağırdık.
-Bayramda çalışırız bayramlar için!
-Bayramda çalışırız bayramlar için!
Içeri girdik, musluklardan şarıl şarıl sular akıyordu.Birbirimizi tebrik ediyorduk. Unutulmaz bir bayramdı."

(Sayın Hüsnü Bozkurt’dan aktaran Sayın Dr.Hamdi Erden’e teşekkürler)

6 yorum:

  1. Talip Apaydın, Köy Enstitülerinin koruyucularından,ezilen,sömürülen köy halkının savunucularından,çok sevdiğim muhteşem bir yazar.Emmioğlu,Ateş Düşünce,Susuzluk adlı eserlerini okumuştum.İlk aklıma gelen bunlar.Karanlığın Kuvveti adlı eserini okumadım.Hatırlattığınız için teşekkürler.Kütüphaneyi karıştırmaya gidiyorum hemen.Sevgiler.

    YanıtlaSil
  2. Ben de size teşekkür ediyorum..Akheneton ile ilgili tam detaylı bir bilgi veren bir kitaba henüz ulaşamadım,düşünce tarihinde çıktı karşıma sonra mısır tarihini anlatan kitaplarda,romanlarda gördüm freud'un dinlerin kökeninde var hakkında düşünceleri sahaflarda dahi ismini hiç duymayanlar oldu deyin ki üniversitede tarih hocasına gittim sordum,hitit ve mısır tarihi ile detaylı bilgi içeren kaynakları oda düşündü bilgisi olmadığını ve üniversite arşivlerini karıştırması gerektiğini söyledi..Benim bulduklarım hep aynı şeyleri söylemekten öteye gitmiyor oda malumunuz..Halbuki çok daha derin bilgileri içeren arşiv toplamak isterdim ama bilinen gayet net...

    YanıtlaSil
  3. Bu arada istediğiniz bütün yazılarımı alabilirsiniz.

    YanıtlaSil
  4. http://akheneton.blogcu.com/misir-da-kadin/3400228

    tutsaklıktan özgürlüğe kadınların savaşı/ günseli özkaya

    YanıtlaSil
  5. Sevgili Bilgehan, Karanlığın Kuvveti romanından aktardığın bir sahneyi okuyunca 1967 yi anımsadım. O tarihte ben TÖS Merkez Yönetim Kurulu üyesiydim. Adapazarından Ankara'gitmiş ve Yönetim Kurulu toplantısı başlarken, Başkanımız rahmetli Fakir Baykurt "Arkadaşlar, Talip'in Köy Enstitüleri anılarını kapsayan anı romanı kitapçılarda satışa sunuldu. Tavsiye ederim deyince, grup halinde kitapçıların yolunu tutmuştuk. 43 yıl önceyi bana hatırlattığın için teşekkür ederim.
    Şimdi nerde öyle bir eğitim, şimdi nerde öyle öğrenci?

    YanıtlaSil
  6. Talip Apaydın'ın Köy Enstitülerini anlattığı kitabını okumuştum. Bunu okumamıştım. Gözlerim yaşararak okudum, çok teşekkür ederim.

    Nice aydın yurtsever oradan yetişti. Önce Köy Enstitüleri, sonra öğretmen okulları, Eğitim Enstitüleri kapatıldı. Yerlerine İmam Hatipler çoğalarak açıldı. Geldik bu günlere...

    YanıtlaSil