AZİZ SAVA KATEDRALİ

Aziz Sava Katedrali (Sırpça: Храм светог Саве, Hram svetog Save - "Aziz Sava Tapınağı") Belgrad’da “Krusedolska 2a” adresinde ve Slavija Meydanı’na çok yakın. Terazija Meydanından da görülebiliyor. Sırp Ortodoks Kilisesi’nin kurucusu Aziz Sava’ya ithaf edilerek yapılan, daha doğrusu hala tamamlanamayan büyük bir katedral. Aziz Sava'nın kalıntılarının, Osmanlı paşalarından Sinan Paşa tarafından 1594 yılında yakıldığı rivayet edilen bölgede inşa ediliyor.

Halen bir piskoposu olmadığı için Belgrad Metropolitan Piskoposu’nun mekanı Aziz Mikail Katedralinde. 70 metre yüksekliğindeki katedralin yapımına, Aziz Sava'nın kalıntılarının yakılmasının 300. yılında, 1894'te başlanan kilise inşaatına, 2. Dünya Savaşı araya girince ara verilir,  inşaat Naziler tarafından bombalanır. Yugoslavya döneminde kilise inşaatına devam edilmez. 1988’de tekrar inşaata başlanmış. Dış cephesi her ne kadar bitmiş olsa da iç cephede çalışmalar devam ediyor ve küçük bir bölümünde ibadetler sürdürülüyormuş.

Halen bağışlarla yapımı sürdürülmeye çalışılıyormuş.  Mimarları Aleksandar Deroko, Branko Pešić, Bogdan Nestorović. Uzaktan bakınca biraz Ayasofya havası var.

 

 Aziz Sava hakkında biraz ansiklopedik bilgi vereyim

“1175 yılında dünyaya gelen Aziz Sava, Sırp Ortodoks Kilisesi’nin kurucusudur. Babası Sırp Krallığı’nın önemli bir yöneticisi olan Stefan Nemanja ve annesi de Ana Nemanja’dır. Ailenin üçüncü ve son çocuğudur. Asıl adı Rastko’dur, bu ismi vaftiz olduktan sonra almıştır. Ailesi, tahtın gelecekteki sahiplerinden biri olan Prens Rastko’yu 18. doğum gününde evlendirmek istemiş ancak, dünyevi şeylere karşı ilgisi olmadığından evlenmeyi istememiştir. Bunun üzerine ailesini terk edip bir grup rahip ile kutsal bir dağ olarak bilinen Athos Dağı’na gitmiştir. Babası bu durumdan endişelenmiş onu geri getirmeleri için bir grup askeri Athos Dağı’na göndermiş. Geri dönmek istemeyen Rastko manastırın baş rahibine gitmiş ve onu hemen o gün keşiş yapmasını dilemiş. Rastko kısa bir süre sonra Sava adını alarak bir keşiş olmuş. Keşiş kıyafetleri ile askerlerin karşısına çıkmış ve ailesine verilmek üzere bir mektup vermiş.

Aziz Sava, Bulgaristan’daki bir ayini yönettikten sonra hastalanır ve bu hastalık zatürreye dönüşür. Bundan çok kısa bir süre sonra 1235 yılında, 60 yaşında hayatını kaybeder. İlk önce Trnovo’daki katedrale gömülür ama 2 yıl sonra, yani 1237 yılında Sırbistan’daki Miloševo manastırına getirilir. Sava 1253 tarihinde ise resmen Aziz ilan edilmiştir. Aziz Sava’nın Sırplara, Ortodoksluğun ne olduğunu öğreten bir din adamı olduğunu söylerler.

1389 yılındaki Kosovo Savaşı ile Osmanlılar Balkanları fethetmeye başlamıştır. Sırp asıllı olan Sinan Paşa’nın komutasındaki Osmanlılar 1595 yılında, isyan çıkaran halkın direncini kırmak istemiş. Bunun için de Aziz Sava’nın reliklerini halkın önünde yaktırmıştır. Bugün Sırbistan bayrağında da bulunan ve Sırp milli mottosu olan “Sadece birlik ve beraberlik Sırpları kurtaracaktır” buradan gelmektedir. Sırbistan bayrağındaki dört tane “C” Само Cлога Србина Cпасава kril alfabesindeki baş harflerini temsil ediyor. Sırbistan’ın ve Balkanların en büyük kilisesi olan bu yapı Aziz Sava’nın reliklerinin yakıldığı yerde inşa edilmiş.” http://www.belgradgezirehberi.com/gezilecek-yerler/aziz-sava-kilisesi-katedrali-belgrad/,

Katedralin şimdilerde, Sırp Ortodoks Kilisesi'nin 800. kuruluş yılı 2019'da tamamlanması hedefleniyor.

Sırp-Bizans mimarisinde inşa edilen Aziz Sava Kilisesi, 10 bin kişilik kapasiteye sahip. Kilise, tamamlandığında Balkanlar'ın en büyük Ortodoks kilisesi ünvanına sahip olacak.