MAUSELEO Dİ TEODORİCO, RAVENNA

Venedik’teki otelimizde gece konakladıktan sonra gezimizin altıncı gününde rotamız Ravenna üzerinden Bologna olacak. Hem Bologna’da gezi grubumuz büyüyecek hem de buna bağlı olarak elimizdeki küçük arabayı teslim edip büyük aracımızı alıp akşama Rimini’de olacağız. Tahminen saat 14.00 dolaylarında Bologna’da olacağımızdan Ravenna’ya ne yazık ki sadece yarım gün ayırabiliyoruz.

Venedik’ten Ravenna’ya yolumuz 140 kilometre ve hız kısıtlamalarıyla yolumuz 2 saatin biraz üzerinde. Şehirde çok sayıda görülecek mekan bulunmasına rağmen zamanımız çok kısıtlı, bu sebepten şehir girişinde bulunan ve yolumuzun hemen üzerindeki Teodorik anıt mezarına uğruyoruz.

Ostrogotlar Kralları'nın en tanınmışı olacak ve Büyük Teodorik ismini taşıyacak çocuk yaklaşık 454'de, Ostrogotların Hunları mağlup ettikleri Nedao Muharebesi'nden hemen sonra doğdu,. Babası Ostrogot komutanı Teomdemir idi ve Ostrogotlar'ın İtalya'ya göç yapmadan önce yaşadıkları topraklarda Amal Hanedanı'ndan Ostrogotlar Kralı olarak hüküm sürmekte idi. Teodorik 10 yasında çocukken I. Leo'nun imparatorluk döneminde Bizanslılara bir diplomatik rehine olarak gönderildi. Çocukluğunun tümü Konstantinopolis'deki Bizans sarayında geçti ve bu sarayda bir Bizanslı prensinin alacağı gayet derin eğitimi aldı. Teodorik Bizans sarayında iken tam bir saraylı olarak Bizans İmparatorluğu idareci sınıfının karşılaştığı anlaşmazlık, çatışmalar, entrikalar ve savaşlar arasında eğitilip büyüdü.

Teodorik Ostrogotların çoğunluğu gibi Hristiyan'dı ama Aryanizm mezhebine bağlı olduğu için Kalkedon Prensiplerini uyan diğer Katolik hristiyanlardan bazı değişik inançlar taşımaktadaydı.481'de bütün Ostrogotlar kavmıne kral olarak Teomdemir'in oğlu Teodorik seçildi. "Büyük Teodorik" olarak da anılmaya başlandı.

488'de Büyük Teodorik bir Bizanslı elçi olarak bir diplomatik heyet ile tarafından İtalya'ya gönderildi. Bu diplomatik heyetin amacı İtalya'da kendine İtalya Kralı unvanı verip İtalya'nın tümünü yöneten Odoacer'a gözdağı vermek ve onun bu görevden ayrılıp İtalya'nın yönetimini esas yönetim hakkı olan Doğu Roma İmparatorlugu'na terk etmesini istemekti. Beklendiği gibi Odoacer bu teklifi kabul etmedi ve İmparator Zeno böylece Ostrogot Kralı olan Teodorik'i Odoacer ile savaşıp İtalya'yı almasını; bu bölgeye Ostrogotların göç etmesini ve Bizansa tabi olacak yeni bir Ostrogot Krallığı kurmaya tesvik etti.

Teodorik 488'de bu hedefe erismek için bir askeri kampanyaya başladı. Ostrogotlar önce Gepid kavimini mağlup edip Panonya'yı istila ettiler ve Padanıya'ya girdiler. Ostrogot ordusu Julian Alplerini geçip İtalya'ya girdi. 28 Ağustos 490'da ile Odoacer'in İtalya ordusuna karşı İsonzo Muharebesi'nde galip geldi. Odoacer Verona'ya kaçtı; oranın surlarını pekiştirip savunma mevzileri yaptırdı. Fakat Ostrogotlar ordusu surlar önüne geldiğinde, şehir kalesine kapanacağına, kale önüne çıkıp Ostrogotlar ordusuya bir meydan muharebesi yapmayı tercih etti. 30 Eylül 490'da Verona Muharebesi'ne girişti ve bunda da Odoacer mağlup oldu. Odoacer başkenti Ravenna'ya kaçtı. Teodorik Ostrogot ordusu ile kuzey İtalya yürüdü ve Mediolanum (Milano) ve Pavia'yi eline geçirdi. Mediolanum'da Odoacer'in İtalya ordusunun büyük bir kısmı komutanları general Tufa tarafından Teodorik'e teslim edildi. Tufa'ya inanan Teodorik teslim olan Tufa komutasında en iyi askeri birliklerini Revanna üzerine gönderdi. Fakat Tufa tam bu şehir önünde iken yine taraf değiştirdi ve emrine verilmiş en iyi Ostrogotlar birliklerine saldirip onlari elimine etti. Teodorik elindeki Ostrogot birlikleri ile Ticinum (Pavia)'a sığındı. Odoacer ise Ravenna'dan çıkıp Teodorik'i Ticnium'da kuşattı.

Ağustos 490'da Vizigot kralı II. Alarık tarihte pek nadir görülecek şekilde Ticinumda muhasara altında bulunan Ostrogotlar Kralı Teodorik'e askeri yardım birlikleri gönderdi. Bu kenti kuşatan Odoaker bunun üzeriene kuşatmayı bırakmak zorunda kaldı. Teodorik ve Ostrogotlar ordusu Ticimnum'dan çıkıp Odoacer ordusu peşine düştü. İki ordu 11 Ağustos 490'da Addo Nehri Muharebesi'ne giriştiler. Bu muharebede de Teodorik galip geldi ve Odoaker Ravenna'ya çekildi. Onu takip eden Teodorik ve Ostrogotlar ordusu Ravenna'yı kuşatma altına aldı. Fakat Ravenna etrafında bataklıklar ve göller bulunan ve bu nedenle ikmal ve tedariki nisbetten kolaylıkla sağlanan çok korunaklı bir savunma mevkii idi. Kuşatama uzadıkça uzadı ve üç yıl kadar sürdü. Ancak 2 Şubat 493'da Ravenna Piskoposu'nun aracılığı ile iki taraf birlikte müzakerelere girip bir barış antlaşması imzaladilar. İtalya Teodorik'in Ostrogot Kralığı ve Odoaker'in İtalya Krallığı arasında ikiye bölündü ve Ravenna her iki kısmın da başkenti olacaktı.

15 Mart 493'de her iki tarafta barışı kutlamak için "Ad Laurentum" sarayında bir ziyafete gittiler. Bu ziyafet sırasında yemekler yendikten sonra şerefe kadehler kaldırıldığı zaman Toeodorik kılıcını çekip Odoaker'in boğazına saplayıp onu kendi eliyle katletti. Aynı gün Teordorik'in verdiği emirler üzerine kan gövdeyi götüren büyük bir katliam uyguladılar. Ostrogot ordusu Ravenna'da bulunan tüm Odoaker ordusu askerlerini teker teker arayıp öldürdü. Odoaker'in karısı, kardeşi ve diğer akrabaları da öldürüldü.

Üç yıl süren savaştan sonra 100.000-200.000 kadar Ostrogot İtalya'ya göç ettirildi. Ravenna başkentli olarak yeni Ostrogot Krallığı kuruldu. Teodorik'in Ostrogot Krallığı İtalya, Sicilya,Dalmaçya ve İtalya'nın kuzeyindeki bazı arazilerde iyice yerleşmiş oldu. Teodorik Ostrogot Krallığı tebaları üzerinde tam hükmü olmakla beraber hukuken Roma vatandaşlığı taşıyan İtalya'lar için Konstantinopolis'de bulunan Doğu Roma İmparatoru'nun naibi olarak hükümet etmekte idi. Teodorik gerçekte tüm İtalya üzerinde mutlak hükümdar olmakla beraber hayatının sonuna kadar hukuki olarak Roma vatandaşlarına karşı hukuken bir "naiplik" görevi olduğunu devamlı ilan etmekten vazgeçmedi. Böylece Teodorik hukuken aynı topraklar üzerinde yaşayan değişik hukuki statülü, değişik hukuklu, değişik dili olan, Hristiyanlığın iki ayrı mezhebinden olan iki değişik halk kütlesi üzerinde değişik iki hukuki statü ile hüküm sürdü.

Teodorik hükümetinin son yıllarında Franklar ve Burgundililer krallıkları ile yakın müttefiklik kurmak için bir seri diplomatik evlenmeler organize etti. Teoderik böylece tüm Germen kavminden halklar üzerinde bir tek güç olmak istemekteydi. 

Büyük Teodorik’in anıt mezarı 520 yılında yapılır. Yapımında Istria taşı kullanılır. Sadece çatısının 300 ton geldiği hesaplanmakta. Bir nişde dinsel ayinler için hazırlanan şapel yer alırken ortada porfir taştan Teodorik’in mezarı bulunuyor. Zamanla bir Hıristiyan türbesine dönüşen yapı 19. Yüzyılda derenin getirdiği birikintilerden arındırılarak yapı bugünkü görünümüne kavuşturulur. Yapı 1996 yılında Unesco Dünya Kültür mirası listesine alınır.

Yapıyı ilginç kılan özellik, 4 yüzyıl önce terk edilmiş bulunan opus quadratum tekniğiyle yapılmış bir bina olduğu kadar o dönemden geriye kalan tek kral mezarı olmasıyla da önemlidir. 1925 yılında Fergus Falls, Minnesota’da bir replikası yapılmış.

Anıt mezarın içine giriş 3 Euro.