Ne mutlu Türküm diyene!: TEMMUZ AYINDA BU KİTABI OKUDUM

14 Ekim 2015 Çarşamba

TEMMUZ AYINDA BU KİTABI OKUDUM - 10

KİTABIN ADI	Trenin Tam Saatiydi (Der Zug war pünktlich -The Train Was on Time)
KİTABIN YAZARI	Heinrich Böll
KİTABIN ÇEVİRMENİ	Zeyyat Selimoğlu
KİTABIN YAYINEVİ	Bilgi Yayınevi Yayınevi
KİTABIN BASKI YILI	1972
KİTABIN BASKI SAYISI	2. Baskı (Orijinal 1. Baskı 1949)
KİTABIN SAYFA SAYISI	157 syf
KİTABIN DİZGİ/BASKI KALİTESİ	10/10
KİTABIN YAZIM-DİL KALİTESİ	10/10
KİTABIN EDEBİ/SANATSAL/TARİHSEL DEĞERİ	10/10

Devam etmekte olan yazar-seri okumalarımıza Heinrich Böll’de bu kitap ile katılıyor. Ne yazık ki Böll, Türk edebiyatseverler arasında çok az tanınan bir yazar. Öyle ki, çok sayıda eseri bulunan Böll’ün Türkçe’ye çevrilen kitapları tüm eserlerinin yarısını dahi bulmuyor.

Oysa Böll, İkinci Dünya Savaşı ertesinde Almanya’nın en yetkin yazarı kabul edilmekte. 1972 Nobel Edebiyat Ödülü sahibi yazar, savaş yıllarında askerlik yapar ve yaralanır. Savaşın sonunda bir süre savaş esiri olur. Daha sonra yüksek öğrenimine devam ederken 1947’de ilk hikayesini ve 1949’da da bugün tanıtacağım ilk romanı “Trenin Tam Saatiydi”yi yayınlar.

İlk dönem romanlarında, savaşın acımasızlığı, insanların savaştaki yalnızlığı, zayıflığı, umutsuzluğu, yoksulluk açlık ve sıkıntılar hakimken daha sonra, savaş ertesi yeniden inşa edilen devlet ve toplumdaki değişim ve dönüşüm sancıları, savaşın izlerini irdeler.

Değerli yazarın Türkçede yayınlanan kitaplarını, orijinal yayınlanış sıralarına bağlı olarak okuyup yorumlayacağım. Bu kitapların bir kısmını 20-25 sene önce okumuşken tarih sırasına göre tekrar okuyor ve değerlendiriyorum. Elimde bulunmayan yeni kitaplarını da aynı sırada tanıtacağım.

Trenin Tam Saatiydi kısa romanında er Andreas, iznini tamamladıktan sonra ve hatta birkaç gün erken olarak birliğine katılmak üzere Polonya’da küçük bir ilçe olan Stryi’ye doğru asker trenleriyle yola koyulur. Kendisini ölümün beklediğini bilmekte, adeta dakikalarını saymaktadır. Bir önceki durakta son gecesini geçirirken bir randevu evine düşmüş ve erkeklere –askerlere- satılan Olina’yı tanır. Son gecesini konuşarak geçirmek istemektedir. Olina’yı tüm gece yanında tutabilmek için çizmeleri dahil tüm mal varlığını verir. Sabah ayrılırken Olina’yı korumak istemektedir. Başarabilecekmidir?...

Ustaya ilk kitabıyla saygılarımızı sunuyoruz.

Heinrich Theodor Böll (d. 21 Aralık 1917 - ö. 16 Temmuz 1985), Alman yazar, 1972 Nobel Edebiyat Ödülü’nün sahibi.

1972 Nobel Edebiyat Ödülü'nün sahibi. 1917'de Köln'de doğdu. 1924 yılında okula gitmeye başladı. 1937'de liseyi bitirdi. 17 yaşında şiir yazmaya başladı. 1938 yılının sonbaharında çalışma kampına, bir yıl sonra da askere alındı. Piyade olarak, doğu ve batı cephesine gönderildi. 1945 yılının nisan ayından eylül ayına kadar, İngilizlerin ve Amerikalıların elinde savaş esiri oldu. Savaş bitip Köln'e döndükten sonra, hem üniversite öğrenimini sürdürdü hem çalıştı. 1947 yılında ilk kısa öyküsü Haberci, sonra ilk romanı Ademoğlu Neredeydin?, Ve O Hiçbir Şey Demedi yayınlandı. Yapıtlarında İkinci Dünya Savaşı'nı, özellikle de insanların nasıl savaştıklarını, savaşın yıkıntılarını ve acılarını anlattı.

"Ve O Hiçbir Şey Demedi" adlı en ünlü romanını yazarken aklında tek bir gerçek vardı. Savaş yanında yoksulluk ve zor koşullar getirmiş, hayatını değiştirmişti.Mayına bastiği için yaralanan dizini iyileştirebilmek için para gerekliydi. O yüzden Böll, 5 gün evden çıkmadan bu eseri yazdı. Yayınevinden aldığı para ile de dizini eski hale getirmeyi başardı ve yazar olarak kariyeri devam etti.

Daha sonra yazdığı Babasız Evler adlı romanını, kendi babasını yitirmesinin ardından değil; ama çevresinde savaş yılları sonrasında acı çeken onlarca çocuğu gördükten sonra yazmıştır. Kendisi, savaş sonrası koşullardan, yoksulluk, açlık ve hastalık gibi sıkıntılardan hem kendi geçtiği, hem de çevresinde bu durumlardan acı çeken birçok insan gördüğünden, hiçbir zaman çocuk sahibi olmak istememiş, kendi deyimiyle "Böyle bir dünyaya çocuk getirmek" istememiştir.

16 Temmuz 1985'te, 67 yaşında, evinin merdiveninden yuvarlanarak hayatını kaybetmiştir.

Aldığı Ödüller

· 1951 Gruppe 47 Edebiyat Ödülü (Die schwarzen Schafe adlı yapıtıyla)

· 1953 Alman Eleştirmenler Ödülü (Deutscher Kritikerpreis)

· 1958 Wuppertal Şehri Eduard von der Heydt Kültür Ödülü (Eduard von der Heydt-Kulturpreis der Stadt Wuppertal)

· 1967 Georg Büchner Ödülü (bütün edebiyat yapıtları için)

· 1972 Nobel Edebiyat Ödülü

· 1974 Carl von Ossietzky Madalyası

· 1982 Köln Şehri Onursal Vatandaşı

Başlıca Eserleri

· (1949) Der Zug war pünktlich (The Train Was on Time)

· (1950) Wanderer, kommst du nach Spa…

· (1951) Die schwarzen Schafe (Black Sheep)

· (1951) Nicht nur zur Weihnachtszeit (Christmas Not Just Once a Year)

· (1951) Wo warst du, Adam? (And where were you, Adam?)

· (1952) Die Waage der Baleks (The Balek Scales)

· (1953) Und sagte kein einziges Wort (And Never Said a Word)

· (1954) Haus ohne Hüter (House without Guardians ; Tomorrow and Yesterday)

· (1955) Das Brot der frühen Jahre (The Bread of Those Early Years)

· (1957) Irisches Tagebuch (Irish Journal)

· (1957) Die Spurlosen (Missing Persons)

· (1958) Doktor Murkes gesammeltes Schweigen (Murke's Collected Silences, 1963)

· (1959) Billard um halb zehn (Billiards at Half-past Nine)

· (1962) Ein Schluck Erde

· (1963) Ansichten eines Clowns (The Clown)

· (1963) Anekdote zur Senkung der Arbeitsmoral (Anecdote Concerning the Lowering of Productivity)

· (1964) Entfernung von der Truppe (Absent Without Leave)

· (1966) Ende einer Dienstfahrt (End of a Mission)

· (1971) Gruppenbild mit Dame (Group Portrait with Lady)

· (1974) Die verlorene Ehre der Katharina Blum (The Lost Honour of Katharina Blum)

· (1979) Du fährst zu oft nach Heidelberg und andere Erzählungen (You Go to Heidelberg Too Often) - short stories

· (1979) Fürsorgliche Belagerung (The Safety Net)

· (1981) Was soll aus dem Jungen bloß werden? Oder: Irgendwas mit Büchern (What's to Become of the Boy?) - autobiography of Böll's school years 1933–1937

· (1982) Vermintes Gelände

· (1982, written 1948) Das Vermächtnis (A Soldier's Legacy)

· (1983) Die Verwundung und andere frühe Erzählungen (The Casualty) - unpublished stories from 1947–1952